Jak uczyć się rodzajników w języku francuskim i niemieckim?

Jeżeli uczysz się języka niemieckiego albo francuskiego, zapewne nauka rodzajników i zapamiętywanie rodzajów rzeczowników, to Twój koszmar. Poniżej znajdziesz kilka sztuczek i podpowiedzi, które ułatwią Ci to zadanie.

1. Rodzajnik określony czy nieokreślony?

W języku polskim nie ma w ogóle rodzajników, więc większość z nas nie za bardzo jest w stanie zrozumieć, kiedy ich używać. Czy mamy powiedzieć: “a book / ein Buch / un livre” czy “the book / das Buch / le livre“? Jest mnóstwo szczegółowych reguł, które różnią się z języka na język (np. gdy mówimy “Lubię języki” w języku angielskim rodzajnik pominiemy (“I like languages“), podczas gdy w języku francuskim użyjemy rodzajnika określonego (“J’aime les langues“). W większości przypadków warto jednak zapamiętać prostą zasadę: to, którego rodzajnika użyjemy, będzie zależało od tego, co wie nasz rozmówca. Gdy mówimy np. “Widzę książkę”, należy zastanowić, czy osoba, do której mówimy, wie, o jaką książkę chodzi. Jeżeli nie – użyjmy rodzajnika nieokreślonego; jeżeli tak – określonego.

2. Rodzaj męski czy żeński, a może nijaki?

W niektórych językach, takich jak hiszpański czy włoski, zapamiętywanie rodzaju rzeczownika nie przysparza wielu trudności. Jeżeli dane słowo kończy się na “o” jest najczęściej rodzaju męskiego, a gdy kończy się na “a” – rodzaju żeńskiego. O rodzaju decydują więc końcówki słów. W przypadku języka francuskiego i niemieckiego nie jest już niestety zbyt łatwo. Można sobie jednak szybko poradzić, jeżeli zapamiętamy kilka podstawowych zasad:

– język francuski:

• rodzaju żeńskiego jest większość słów zakończonych na -e (z wyjątkiem kilku końcówek opisanych w kolejnym punkcie) oraz -ion (np. une information, une décision) => oczywiście jest tutaj trochę wyjątków np. le groupe itp., ale reguła ta uratuje Was w 75% przypadków
• rodzaju męskiego są słowa zakończone na spółgłoski oraz na -age np. un voyage  (z wyjątkiem słów: “une image”, “une plage”), -ème np. un problème, -isme, -ège

– język niemiecki

• słowa kończące się na -ant, -ast, -ich, -ig, -ismus, -ling, -or, -us są rodzaju męskiego
• słowa kończące się na -a, -anz, -ei, -enz, -heit, -ie, -ik, -in, -keit, -schaft, -sion, -sis, -tion, -tät, -ung, -ur są najczśćiej rodzaju żeńskiego
• słowa kończące się na -chen, -icht, -il, -it, -lein, -ma, -ment, -tel, -tum, -um są rodzaju nijakiego
• RADA: jeżeli nie wiesz, jakiego rodzaju będzie dane słowo, poszukaj słowa, które się z nim rymuje lub ma podobną końcówkę np. jeżeli nie wiesz, jakiego rodzaju jest słowo Sicherheit (bezpieczeństwo), przypomnij sobie, że słowo die Gesundheit (zdrowie) jest rodzaju żeńskiego. Istnieje zatem olbrzymie prawdopodobieństwo, że podobnie będzie ze słowem Sicherheit

3. Jak zapamiętać rodzaj rzeczownika?

Jeżeli nie radzisz sobie zupełnie z zapamiętaniem rodzajnika, możesz zastosować prostą metodę skojarzeń. Powiedzmy, że chcesz zapamiętać rodzaj słowa plaża (plage) po francusku. Wystarczy wyobrazić sobie plażę pełną kobiet z różowym piaskiem… Tego rodzaju skojarzenie można stworzyć w ciągu kilku sekund i może ono pomóc powiązać słowo z jego rodzajem. Wykorzystuj tutaj kolory stereotypowo charakterystyczne dla danej płci (np. różowy dla rodzaju żeńskiego, niebieski dla rodzaju męskiego). Jeżeli w danym języku występuje rodzaj nijaki albo np. ogólny, powiąż je również z jakimś kolorem, postacią albo miejscem.

Pamiętaj również, by zapamiętywać reguły z punktu 2. Większość osób stara się uczyć wyjątków albo próbuje wkuwać rodzaje poszczególnych słów. Łatwiej jest zrozumieć regułę i ją stosować, nawet jeśli nie będzie ona w 100% właściwa. Pamiętaj, że gdy popełnimy błąd, opierając się na regule, obcokrajowcy przyjmą go z dużo większym rozumieniem, bo tego rodzaju pomyłki są też charakterystyczne dla dzieci uczących się danego języka (np. po angielsku dzieci będą często mówiły: “childs”, a nie “children“).

4. Co zrobić, gdy już zupełnie utkniemy?

Osoba, z którą rozmawiasz nigdy nie wsłuchuje się szczegółowo w to, co mówisz. Możesz więc zastosować prostą sztuczkę, która zadziała zarówno w języku francuskim, jak i niemieckim. Jeżeli nie wiesz zupełnie, jaki rodzajnik określony wstawić, wypowiedz szybko słowo “de” (w języku niemieckim) albo “l” (w języku francuskim). Jeżeli powiesz szybko: “auf de Tisch” zamiast poprawnego “auf dem Tisch“, Niemiec usłyszy i tak tę drugą, właściwą wersję. Podobnie, gdy powiesz “sur l table”, Francuz usłyszy “sur la table“. Stosuj oczywiście tę sztuczkę z umiarem.