Jak skutecznie uczyć się języków – rady Dalajlamy (część 1)

Nikt nie wie dokładnie, w ilu językach mówi Dalajlama i czy jest poliglotą, ale z pewnością jego cenne rady można zastosować z powodzeniem w nauce języków obcych.

Jakiś czas temu natrafiłem na inspirującą listę osiemnastu zasad życia Dalajlamy, które od razu powiązałem z codziennymi wyzwaniami, jakie napotyka  każdy początkujący i doświadczony poliglota. Postanowiłem więc przedstawić je tutaj i powiedzieć w kilku słowach, jak odnieść je do nauki języka obcego.

1. “Weź pod uwagę, że wielka miłość i wielkie osiągnięcia niosą ze sobą wielkie ryzyko”.

Przed nami stoją dwie ścieżki. Albo pozostaniemy w sferze komfortu, gdzie jesteśmy na pozór zadowoleni, bo wiemy, czego się spodziewać. Albo spróbujemy zdobyć to, co nieznane np. nauczyć się nowego języka, który otworzy nam nieznane drzwi na drodze życia. Ten drugi wybór niesie ze sobą ryzyko. Nie wiemy przecież, co nas czeka. Będziemy musieli poświęcić swój wolny czas na naukę, a w czasie pierwszych rozmów w nowym języku możemy narazić się na śmieszność. Czy warto jednak leżeć w wygodnym łóżku i cieszyć się złudnym komfortem? Świat zmienia się przecież niesamowicie szybko. Dziś wykonujemy pracę, która jutro może okazać się zupełnie niepotrzebna, bo zastąpią nas maszyny.

Często słyszę pytanie: “Czy warto uczyć sie języków, jeśli już za moment będziemy używali komputerów do tłumaczenia?”. Odpowiadam zawsze, że nauka języków jest zawsze przydatna. Gdy poznajemy nowy język, dowiadujemy się dużo o kulturze danego kraju i o tym, jak tamtejsi ludzie reagują w pewnych sytuacjach. Ta wiedza może się okazać bezcenna, gdy przyjdzie nam z nimi pracować lub negocjować.

Jest też druga zaleta nauki języków – rozwijamy dzięki niej nieustannie nasz mózg. Jakiś czas temu w gazecie “The Guardian” opublikowano artykuł, w którym podsumowano badania profesor Ellen Bialystok na temat wpływu dwujęzyczności na działanie mózgu. Wynikało z nich, że u osób, które używały przynajmniej dwóch języków w swoim życiu, proces demencji starczej rozpoczynał się później. Zmniejszało się u nich także ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera. Nauka języków jest zatem kluczowa – co z tego, że będziemy mieli do dyspozycji zautomatyzowanych tłumaczy, jeśli nie będziemy pamiętali, jak ich używać, bo nasz mózg nie będzie w stanie odpowiednio funkcjonować?

A zatem nie bójmy się nauki języków. Niezależnie od tego, co chcemy robić w życiu, języki obce otworzą przed nami możliwości, o których nawet się nam nie śniło.

2. “Kiedy przegrywasz, nie przegrywaj lekcji”.

Nauka jakiejkolwiek czynności polega na popełnianiu błędów i nieustannym ich korygowaniu. Nauka języka nie stanowi tutaj wyjątku.

Niestety w szkole nauczono nas, że popełnianie błędów jest czymś złym, przez co boimy się mówić w obcym języku. Obawiamy się, że popełnimy błąd, który – jak nam wmawiano – jest czymś złym.

Powinniśmy jednak traktować błąd jako lekcję. Thomas Edison powiedział kiedyś mądre słowa, gdy zapytano go o tyle lat porażek w pracy nad wynalezieniem żarówki:

“Nie poniosłem porażki. Znalazłem jedynie 10,000 sposobów, które nie zadziałają”.

– Thomas A. Edison

A zatem, gdy popełniamy błąd, mówiąc w języku angielskim, potraktujmy to jako lekcję, a nie coś negatywnego. Pomyślmy sobie, że popełniając ten błąd, dowiedzieliśmy się jedynie, że powinniśmy powiedzieć dane zdanie inaczej albo wymówić jakieś słówko w inny sposób.

Tutaj świetne podejście ma irlandzki poliglota Benny Lewis, który daje sobie codziennie cel: popełnić X błędów. Wie, że tylko w ten sposób czegoś się uczy. Jeśli nie popełnia błędów, stoi w miejscu.

3. “Podążaj za trzema rzeczami: szacunkiem dla innych ludzi, szacunkiem dla siebie oraz odpowiedzialnością za wszystkie swoje czyny”.

Nauka języków jest nieodłącznie związana z kontaktem z drugim człowiekiem. Poznajemy język, którym mówią ludzie gdzieś na świecie, o czym nigdy nie można zapominać. I ci ludzie mają te same problemy i wyzwania, co my, ale czasem reagują na nie inaczej. Np. w niektórych kulturach większą wagę zwraca się na hierarchię, na status naszego rozmówcy. Niektóre sytuacje mogą wydawać się nam dziwne, ale w każdej powinniśmy traktować drugiego człowieka z szacunkiem.

Może się też okazać, że nasze podejście do życia nie zawsze jest najlepsze i przyjęcie nieco innej postawy sprawi, że zaczniemy odnosić sukcesy w życiu. Warto o tym pamiętać.

4. “Pamiętaj, że nie otrzymać tego, czego się chce, to czasem wspaniały łut szczęścia”.

Nigdy nie wiemy, co by się stało gdybyśmy podjęli inną decyzję. Może byłoby nam dziś lepiej, a może wręcz przeciwnie – decyzja okazałaby się tragiczna w skutkach?

Powinniśmy zaufać naszej intuicji i skupić się na tym, co możemy zrobić dziś i jutro, a nie na tym, co mogliśmy zrobić wczoraj.

Pamiętam, że kiedyś – jeszcze w szkole podstawowej – zapisałem się na korespondencyjny kurs języka francuskiego. Udało mi się przerobić kilka lekcji, wysłałem nawet jedną pracę domową do sprawdzenia mojemu nauczycielowi. Nie byłem w stanie jednak poradzić sobie z utrzymaniem mojego zapału i dość szybko zrezygnowałem. Dziś mógłbym zadać sobie pytanie: “Czy była to dobra decyzja?” Być może gdybym nie porzucił wówczas francuskiego, dziś mówiłbym w tym języku lepiej? Ale z drugiej strony mogłoby to wpłynąć też na późniejsze decyzje i nie doprowadzić mnie do miejsca, w którym obecnie się znajduję.

Dlatego też nigdy nie żałuję podjętych decyzji i staram się skupiać na tym, co mogę zrobić tu i teraz, by poprawić moją obecną sytuację.

5. “Ucz się zasad, abyś wiedział, jak złamać je we właściwy sposób”.

Nie chodzi tu oczywiście o łamanie prawa, ale zasad, które wpoili nam inni. Często przychodzą do mnie ludzie i proszą o poradę, jak uczyć się skuteczniej słówek. Zazwyczaj powtarzają:

“Wiem, że muszę wkuwać słówka, żeby lepiej nauczyć się angielskiego, ale nie mam pojęcia, jak za to się zabrać. Cokolwiek bym nie robił, nie przynosi to oczekiwanych rezultatów”.

Wówczas zazwyczaj pytam się:

“A skąd wiesz, że musisz wkuwać słówka?”

Tu zazwyczaj zapada cisza.

I rzeczywiście, nawet jeśli ktoś mówi, że musimy coś zrobić, powinniśmy się zastanowić, czy to ma sens.

Nie należy mylić efektów z metodami. Owszem, aby nauczyć się języka musimy posiadać odpowiedni zasób słownictwa – to jest skutek naszej nauki. Ale wkuwanie słówek to jedynie metoda, by osiągnąć ten rezultat i do tego metoda wielce nieskuteczna.

Jeżeli jakaś zasada lub podejście nie sprawdza się w naszym przypadku, porzućmy je. Poszukajmy czegoś innego, co w naszym przypadku przyniesie lepsze rezultaty.

6. “Nie pozwól, aby mała kłótnia  zraniła wielką przyjaźń”.

Gdy uczysz się języka, staje się on Twoim przyjacielem, a nawet w pewnym sensie dzieckiem. Musisz poświęcać mu czas, dbać o jego rozwój i regularnie pielęgnować tę przyjaźń.

Tak samo jak w relacjach z innymi ludźmi i tutaj pojawią się też gorsze momenty. Będziesz tracił motywację, czuł rozczarowanie, a także popełniał błędy.

Nie pozwól jednak, by pojedyncze pozorne porażki przekreśliły to, czego się nauczyłeś. Przyjaźń z językiem obcym to przyjaźń na całe życie – dbaj o nią i nie przejmuj się tymczasowymi momentami zwątpienia i wyzwaniami, które z pewnością z czasem pokonasz.

Link do części drugiej (rady 7-12)

Link do części trzeciej (rady 13-18)

Warto przeczytać:

“Sztuka szczęścia. Poradnik życia”, Dalajlama

“Sekrety poliglotów”, Konrad Jerzak vel Dobosz

O autorze

Konrad Jerzak vel Dobosz

Autor książki "Sekrety poliglotów", poliglota, uczestnik programu "The Brain -
Genialny umysł", w którym był testowany ze znajomości 14 języków obcych; jeden z organizatorów warsztatów językowych odbywających się od 2014 r. w Polsce.

  • Obietnica dobrej techniki uczenia się nowego języka zainteresowała mnie .. wypróbuję ją 🙂

  • {"email":"Email address invalid","url":"Website address invalid","required":"Required field missing"}
    Subscribe to get the latest updates
    >
    %d bloggers like this: